Jan W. Morthenson

Jan W. Morthenson
Imię i nazwisko	Jan Wilhelm Morthenson
Data i miejsce urodzenia	7 kwietnia 1940 ; Örnsköldsvik
Pochodzenie	szwedzkie
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor

Jan Wilhelm Morthenson^[1]^[2]^[3] (ur. 7 kwietnia 1940 w Örnsköldsvik^[1]^[2]^[3]) – szwedzki kompozytor.

Życiorys

Studiował w Sztokholmie u Runara Mangsa (1956–1960) i Ingvara Lidholma (1960–1961)^[1]. Uczył się też muzyki elektronicznej u Gottfrieda Michaela Koeniga (1961) i kompozycji u Heinza-Klausa Metzgera (1963–1964)^[1]. Od 1961 do 1966 roku studiował muzykologię i estetykę na Uniwersytecie w Uppsali^[1]. W 1963 roku uczestniczył w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadcie^[1]^[3]. W 1971 roku jako stypendysta Deutscher Akademischer Austauschdienst przebywał w Berlinie Zachodnim^[1]. W latach 1973–1975 był przewodniczącym szwedzkiej sekcji Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej^[1].

Był autorem pracy Nonfigurative Musik (1966)^[1]^[3].

Twórczość

W latach 60. XX wieku stworzył koncepcję tzw. muzyki niefiguratywnej, w której dominowało czyste brzmienie, natomiast rytm, harmonia, dynamika i melodyka sprowadzone zostały do poziomu zerowego^[1]. W latach 70. zmienił swój styl muzyczny, tworząc tzw. muzykę egzystencjalną, przeciwstawiającą irracjonalny subiektywizm pozytywistycznemu formalizmowi^[1]. W swoich kompozycjach wykorzystywał najnowsze zdobycze techniki, eksperymentując z projekcją światła i obrazu, syntetycznymi dźwiękami z taśmy i laserami^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Sinfonia da camera (1960)
Coloratura I na smyczki i taśmę (1960)
Coloratura II na orkiestrę (1960)
Wechselspiel I na wiolonczelę (1960)
Wechselspiel II na flet i 3 głośniki (1961)
Wechselspiel III na fortepian i perkusję (1961)
Some of these na organy (1961)
Interjections na perkusję (1961)
Canzona na 6 grup chóralnych, perkusję i głośniki (1961)
Chains-Mirrors na sopran z taśmy (1961)
Some of these... na organy (1961)
Courante I–III na fortepian (1962)
Pour Madame Bovary na organy (1962)
Coloratura III na orkiestrę kameralną (1962–1963)
Coloratura IV na orkiestrę (1963)
Antiphonia I na orkiestrę (1963)
Antiphonia II na orkiestrę kameralną (1963)
Encores na organy (1964)
Eternes na organy (1965)
Epsilon-Erdani na taśmę (1967)
Neutron Star na taśmę (1967)
Spoon River na taśmę (1967)
Decadenza I na organy i taśmę (1968)
Ionosphères na taśmę (1969)
Zero na taśmę (1969)
Ultra na taśmę (1970)
Decadenza II na orkiestrę, taśmę i film (1970)
Antiphonia III na orkiestrę kameralną (1970)
Colossus na harfę, fortepian, perkusję, orkiestrę, taśmę, projekcję diapozytywów i film (1970)
Farewell na organy (1970)
Senza na smyczki (1970)
Labor na orkiestrę kameralną (1971)
Life na tenora, orkiestrę i grupę instrumentalną (1972)
Video I na 8 instrumentów smyczkowych solo (1972)
Down na flet (1972)
Alla marcia na chór żeński, orkiestrę, taśmę i 8 stroboskopów (1972–1973)
environment dźwiękowy dla miasta Bonn Citydrama na różne zespoły (1973)
5 Pieces na orkiestrę (1973)
Soli na kwintet dęty (1974)
Unisono na fagot i klawesyn lub harfę (1975)
Morendo na chór, orkiestrę i taśmę (1977)
Musica nera na 9 instrumentów, taśmę i projektor (1979)
Kindertotenlieder na kwintet dęty i taśmę (1979)
Musica viva na zespół instrumentów, taśmę i projektor (1979)
Koncert organowy (1981)
opera radiowa Trauma (1981)
Energia I na zespół symfoniczny (1984)
1984 na orkiestrę i środki elektroniczne (1984)
Strano na kwintet dęty i taśmę (1985)
Materia na sopran, chór, syntezator i organy (1985)
Après Michaux na kwartet smyczkowy (1985)
Paraphonia na orkiestrę (1987)
Once na klarnet, wiolonczelę i fortepian (1988)
Silence XX na laser i taśmę (1988)
Contra na orkiestrę kameralną (1990)
Interior Drums na 6 perkusji (1997)
Estonia na orkiestrę smyczkową (1997)
Sonora na gitarę i orkiestrę smyczkową (1999)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 378–379. ISBN 83-224-0656-8.
↑ ^a ^b ^c Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2516. ISBN 0-02-865529-X.
↑ ^a ^b ^c ^d The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 611. ISBN 0-674-37299-9.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 378–379. ISBN 83-224-0656-8.

[baker-2] Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2516. ISBN 0-02-865529-X.

[harvard-3] The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 611. ISBN 0-674-37299-9.

[1]

[2]

[3]